|| Ορολογία και συντήρηση ||  ::Αρχική σελίδα:: 
 

 

Καθαρισμός και συντήρηση νομισμάτων

 

Το θέμα του καθαρισμού των νομισμάτων το αντιμετωπίζω συχνά, λόγο των ερωτήσεων που δέχομαι από τους επισκέπτες και φίλους της σελίδας μας. Για τον λόγο αυτό αποφάσισα εκτός από τους γνωστούς τρόπους καθαρισμού που όλοι έχετε διαβάσει σε αυτή την ενότητα, να πάω λίγο πιο πέρα.

Το συμπέρασμα και η γενική διαπίστωση που βγαίνει είναι ότι, ποτέ δεν καθαρίζουμε ένα νόμισμα, ειδικά αν δεν γνωρίζουμε την αξία του. Συνήθως όμως κανένας δεν τηρεί αυτόν τον κανόνα και πρώτος απ' όλους εγώ, μια και το μεγαλύτερο μέρος των νομισμάτων της συλλογής μου έχει υποστεί κάποιον καθαρισμό, ακόμα και αυτά τα ασημένια νομίσματα που είναι για μένα το πιο αγαπημένο κομμάτι της συλλογής. Παρ΄ όλα αυτά τα πολύ παλιά μου νομίσματα, κυρίως χάλκινα, δεν έχω ούτε καν σκεφτεί να τα καθαρίσω και ούτε πρόκειται φυσικά.


Πόσο επιβλαβής είναι ο καθαρισμός των νομισμάτων

Κατά την δεκαετία του '50 και τη δεκαετία του '60, υπήρχε μία μανία να καθαρίζουν τα νομίσματα και να τους δίνουν λάμψη. Ένα νόμισμα που έρχεται σε επαφή με οποιοδήποτε αντικείμενο, έγγραφο, χαρτόνι, ή και ύφασμα για οποιαδήποτε χρονική περίοδο θα τονιστεί φυσικά. Μην καθαρίσετε οποιοδήποτε νόμισμα έτσι ώστε οι μελλοντικές γενεές να έχουν την ευκαιρία να κατέχουν αυτά τα όμορφα αρχικά δείγματα.

 Εάν λοιπόν η επιφάνεια ενός νομίσματος εμφανίζεται να αμαυρώνεται, αφήστε τη καλύτερα έτσι. Η αλλαγή χρώματος είναι το αποτέλεσμα μιας φυσικής διαδικασίας, την οποία οι συλλέκτες καλούν τονισμό. Τα άτομα στην επιφάνεια του νομίσματος έχουν αντιδράσει χημικά, συχνά με τις ενώσεις θείου. Η αντίδραση δεν μπορεί να αντιστραφεί.

Ο καθαρισμός των νομισμάτων είναι παρόμοιος με την αποκατάσταση των έργων τέχνης - είναι εργασίες που πρέπει να αφήνονται καλύτερα στους επαγγελματίες που έχουν τη γνώση και την εμπειρία για να ξέρουν πότε είναι ενδεδειγμένο, ποιες τεχνικές θα λειτουργήσουν καλύτερα και πώς να τις χρησιμοποιήσουν κατάλληλα.


Πάνω από 90% των νομισμάτων που παρουσιάζονται στην αγορά από τους μη-συλλέκτες είναι παλιοπράματα. Ακόμα κι έτσι, τα παλιοπράματα έχουν μια αξία, και η αξία αυτή θα ήταν μεγαλύτερη εάν τα νομίσματα δεν είχαν προηγουμένως καθαριστεί. 

Υποθέστε ότι κάποιος έφερνε σε ένα κατάστημα ένα σύνολο 100 μικτών νομισμάτων για τα οποία θα ήταν έτοιμοι να πληρώσουν 20 ευρώ, εάν ήταν καθαρισμένα θα ενδιαφέρονταν λιγότερο και  θα πλήρωναν  μόνο 10 ευρώ, έτσι ο καθαρισμός θα είχε μειώσει την πιθανή αξία για τον ιδιοκτήτη στο μισό.

Υποθέστε ότι βρήκατε μια πένα σε mint condition του 1869 με την αρχική λαμπρότητα της. Για αυτήν την μεγάλη σπανιότητα, κάποιοι με ευχαρίστηση θα πλήρωναν κοντά στα 1.500 ευρώ. Εάν είχατε καθαρίσει την ίδια πένα με "Brasso", θα ήταν απρόθυμοι να πληρώσουμε περισσότερο από 150 ευρώ. Θα είχατε καταστρέψει περίπου το 90% της αξίας του νομίσματος με τον καθαρισμό του. 

Ακόμη και να σκουπίσει κανείς με ένα μαλακό ύφασμα το νόμισμα θα προκαλέσει τις μικρές αλλά ανεπιθύμητες γρατσουνιές, οι οποίες θα μειώσουν την αξία του νομίσματος.

Ο καταστρεπτικός καθαρισμός περιλαμβάνει δύο κύρια προϊόντα - εκείνα που περιέχουν ένα λειαντικό, και εκείνα που περιέχουν ένα οξύ. Οι γόμες μολυβιών, οι στιλβωτικές ουσίες των μετάλλων, το σμυριδόπανο, ακόμη και τα δάχτυλά σας αντιπροσωπεύουν τη λειαντική περιοχή. Ο υγρός ασημένιος καθαριστής, το ξίδι, ο χυμός ντοματών, ο χυμός λεμονιών, οι εμβυθίσεις, και τα μη αλκοολούχα ποτά, όλα περιέχουν οξέα που θα βλάψουν μερικά, ή τα περισσότερα από τα νομίσματα σας, ακόμη και αν η ζημιά δεν φαίνεται με γυμνό μάτι.

Θα ακούσετε συχνά ότι οι συλλέκτες μιλούν για "τον τονισμό".  ένα ομοιόμορφα τονισμένο νόμισμα με ένα ελκυστικό χρώμα μπορεί να αξίζει περισσότερο από ένα τεχνητά λαμπρό, γυαλισμένο νόμισμα. Ο τονισμός, εντούτοις, δεν είναι ο ίδιος με το ρύπο ή τη διάβρωση που μπορεί να προκαλέσει ακόμη περισσότερη ζημία κατά τη διάρκεια του χρόνου. Η αφαίρεση του ρύπου και της διάβρωσης θα αφήσει συχνά κοιλώματα στην επιφάνεια του νομίσματος αλλά τουλάχιστον δεν θα υπάρξει καμία περαιτέρω ζημία. 

Καλό είναι να ερωτηθεί ένας έμπορος νομισμάτων ή άλλος εμπειρογνώμονας νομισμάτων για να σας βοηθήσει στην απόφαση εάν ο καθαρισμός ενός ιδιαίτερου νομίσματος είναι μια καλή ιδέα. Σε περίπτωση αμφιβολίας μην καθαρίστε ένα νόμισμα.


Τι προτείνουμε

Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν κάποιες συμβουλές, για όσους επιμένουν να καθαρίσουν κάποια από τα νομίσματα τους. Οι συμβουλές αυτές προτείνονται και από εμένα σαν πιο "ανώδυνες" για τα νομίσματα σας, πιο κάτω θα δείτε προτάσεις για τον καθαρισμό των νομισμάτων σας όπως αυτές προέκυψαν από την έρευνα που έκανα.

Ο γενικός κανόνας είναι ότι ποτέ δεν χρησιμοποιούμε αλοιφές καθαρισμού, γιατί τότε δεν καθαρίζουμε το νόμισμα αλλά το γυαλίζουμε, με αποτέλεσμα να το κάνουμε να δείχνει αφύσικο ή ακόμη χειρότερα να χαλάσουμε την "πατίνα του" και κατά συνέπεια να το καταστρέψουμε. Οι εμπορικές στιλβωτικές ουσίες κοσμημάτων και μετάλλων είναι συνήθως πάρα πολύ σκληρές.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στον οποίο εκτίθενται συχνά τα νομίσματα, προέρχεται, από τις όξινες εκκρίσεις ιδρώτα από τις παλάμες και τα δάχτυλα μας. Όταν αγγίζετε τα νομίσματα της συλλογής σας, να τα πιάνετε πάντα από το πλαϊνό χείλος και ποτέ απευθείας στην κυκλική επιφάνεια τους και πάντα με χέρια καθαρά και στεγνά. Η ακόμη καλύτερα, να χρησιμοποιείτε λεπτά γάντια που μπορείτε να προμηθευτείτε από τα φαρμακεία.

Προβλήματα επίσης μπορούν να δημιουργηθούν και με το πλαστικό από τις ειδικές θήκες του εμπορείου, το οποίο μπορεί να αντιδράσει χημικά με το νόμισμα, κάνοντας το κολλώδες ή αποχρωματίζοντας το. Τα νομίσματα που φυλάσσονται μέσα σε ειδικές θήκες πρέπει να μετακινούνται από καιρό σε καιρό και αν είναι δυνατόν μια φορά τον χρόνο, οι θήκες αυτές να αντικαθίστανται. Το ιδανικό είναι να τοποθετούνται τα νομίσματα πρώτα μέσα στα ειδικά καρτελάκια και μετά στις ζελατίνες του άλμπουμ.

Η μέθοδος καθαρισμού ενός νομίσματος πρέπει να επιλεγεί, ανάλογα με την φύση του προβλήματος.

Έτσι, ένα αποχρωματισμένο νόμισμα μπορεί να καθαριστεί αν τριφτεί απαλά με κάποιο ήπιο υγρό καθαρισμού μετάλλων.

Αν το νόμισμα έχει πρασινίσει από την πολύχρονη φύλαξη του μέσα σε πλαστικές θήκες μπορεί να καθαριστεί με πράσινο οινόπνευμα και μια μαλακή οδοντόβουρτσα.

Τα νομίσματα από χαλκονικέλιο μπορούν να καθαριστούν με λευκό οινόπνευμα ή κάποιο ήπιο υγρό καθαρισμού με βάση την αμμωνία.

Η διάβρωση του αλουμινίου μπορεί να απομακρυνθεί με απαλό βούρτσισμα.

Στα χρυσά και ασημένια νομίσματα,  χρησιμοποιούμε χλιαρό νερό και σαπουνάδα και τα τρίβουμε ελαφριά με τα δάχτυλα. Αν δεν έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα διαλύουμε σε καθαρό χλιαρό νερό μαγειρική σόδα με αναλογία, ένα κουταλάκι του γλυκού σόδα σε ένα ποτήρι νερό, και  τρίβουμε ελαφριά με τα δάχτυλα. Αν πάλι δεν έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα κάνουμε με την σόδα χυλό και τρίβουμε με αυτό το νόμισμα. Αν και πάλι δεν καταφέρουμε τίποτε τότε το νόμισμα έχει υποστεί οξείδωση και χρειάζονται άλλα μέσα καθαρισμού όπως διάλυση άκουαφορτ κ.λ.π

Τα χάλκινα νομίσματα, τα οποία είναι και τα πιο ευαίσθητα και χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή για να μην χαλάσει η "πατίνα" τους, τα καλύπτουμε με λάδι φαγητού μέσα σε ένα πλαστικό λεκανάκι και τα αφήνουμε, μέχρι να μαλακώσουν οι ακαθαρσίες και να φύγουν με ελαφρύ τρίψιμο με το χέρι, πρέπει να τα βγάζουμε και να τα ελέγχουμε τακτικά. Προσοχή να μην καταστρέψετε την πατίνα τους. Αν δεν έχουμε αποτέλεσμα μπορούμε να ρίξουμε λίγες σταγόνες λεμόνι πάνω από το νόμισμα καθώς βρίσκεται βουτηγμένο στο λάδι και να επαναλάβουμε την πιο πάνω διαδικασία. Αν και πάλι δεν πετύχουμε τίποτε τότε είναι θέμα ειδικού.

  Προσοχή: Το λεμόνι είναι πολύ ισχυρό πρόσθετο και στις περισσότερες περιπτώσεις, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, καθαρίζει το νόμισμα αφαιρώντας και την "πατίνα" του μαζί. Να το χρησιμοποιείτε μόνο σε φτηνά νομίσματα.

Όποια μέθοδο καθαρισμού  και αν χρησιμοποιείτε, πάντα να ξεπλένετε τα νομίσματα σας με αποσταγμένο νερό. (Το κανονικό νερό της βρύσης περιέχει συχνά μεταλλεύματα και χλώριο που θα αφήσουν σημάδια.)

Στεγνώστε το νόμισμα με ένα μαλακό ύφασμα. Πιέστε απαλά το νόμισμα σε αυτό, ή φυσήξτε το νόμισμα - μην το τρίψτε ποτέ! Επίσης πάντα να πιάνετε τα νομίσματά σας από τις άκρες για να αποφύγετε τα δακτυλικά αποτυπώματα στην επιφάνεια.


Τι προέκυψε από την έρευνα μου

Οι αρχαιολόγοι και οι ειδικοί νομισματολόγοι, μαθαίνουν συνήθως ποια νομίσματα μπορούν να ωφεληθούν από τον καθαρισμό, και πώς να το κάνουν. Αυτοί οι άνθρωποι θα χρησιμοποιήσουν συχνά μια υπερηχητική δεξαμενή. Αυτό δεν είναι μια μαγική συσκευή, χρησιμοποιεί μόνο τα κύματα υπερήχου για να ταράξει το υγρό στο οποίο τα νομίσματα βυθίζονται. Αυτό θα είναι συχνά σαπωνώδες ύδωρ, και τίποτα περισσότερο. Τα υπερηχητικά κύματα είναι ευγενέστερα από μια μαλακή βούρτσα.


Πολλές μικροσκοπικές υπερηχητικές δεξαμενές πωλούνται για τον καθαρισμό των κοσμημάτων. Προτού να μπείτε στον πειρασμό για να καθαρίσετε τα νομίσματά σας σε μια τέτοια δεξαμενή, θυμηθείτε τις συμβουλές που σας δώσαμε επανειλημμένα ανωτέρω, εάν είστε αβέβαιοι - μην καθαρίστε τα νομίσματα.

Η χρήση των καθαριστών όπως το Tarn-X, Jeweluster,  MS 70, και E*Z*Est (γενικά γνωστό ως "εμβύθιση") είναι πολύ αμφισβητούμενη. Καθαρίζουν τα ασημένια και χρυσά νομίσματα αλλά αφαιρούν ένα λεπτό στρώμα μετάλλου μαζί με το ρύπο. Σίγουρα μην τους χρησιμοποιήστε στα νομίσματα χαλκού δεδομένου ότι τα αποχρωματίζει. Εάν αποφασίσετε να τους χρησιμοποιήσετε, θυμηθείτε ότι η χημική αντίδραση συνεχίζεται για μερικά δευτερόλεπτα αφού αφαιρέσετε το νόμισμα από την εμβύθιση, για αυτό να το βγάζετε έξω λίγο προτού να είναι απολύτως λαμπρό.  Ένα νόμισμα που έχει καθαριστεί έτσι, εύκολα αναγνωρίζεται από έναν πεπειραμένο συλλέκτη ή έμπορο και πολλοί αποφεύγουν αυτό το νόμισμα επειδή το θεωρούν "αφύσικο". Σχεδόν πάντα μειώνεται η αγοραστική αξία του, μερικές φορές δραστικά. Σκεφτείτε προσεκτικά πριν επιλέξετε αυτήν την μέθοδο.

Μια άλλη μέθοδος για να καθαριστεί  η μαυρίλα του ασημιού είναι να βραστεί το νόμισμα σε χυμό λεμονιού ή μαγειρική σόδα ψησίματος για περίπου 10 λεπτά. 

Ο ρύπος που συσσωρεύεται στα νομίσματα μπορεί συχνά να αφαιρεθεί ακίνδυνα με τη "Εφαρμογή" ενός στρώματος βαζελίνης και στις δύο επιφάνειες του νομίσματος με ένα QTip και έπειτα ήπιο τρίψιμο αυτών των επιφανειών με ένα πολύ μαλακό ύφασμα.


Όσον αφορά τα πολύ παλιά νομίσματα που χρειάζονται καθαρισμό

Οι βασικές προμήθειες που θα χρειαστείτε είναι μια δύσκαμπτη ανορθωμένη οδοντόβουρτσα, μια μαλακιά βούρτσα ορείχαλκου, ένα σαπούνι πιάτων, ελαιόλαδο, calgon, ένα αποσκληρυντικό νερού, και οτιδήποτε που είναι καλό για το ξύσιμο (μια λουρίδα μετάλλου, ένα μαχαίρι  βουτύρου, μια ράβδος χάλυβα). Να είστε δημιουργικός στην εύρεση των αντικειμένων για το ξύσιμο και το σπρώξιμο. Ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι ουσιαστικά ατελείωτος. Βασικά οτιδήποτε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για την ενυδάτωση, το βούρτσισμα, το ξύσιμο, και το τράβηγμα του ρύπου μακριά είναι πιθανός υποψήφιος για τον καθαρισμό των νομισμάτων σας.

Το Patination είναι ένα λεπτό στρώμα οξείδωσης στην επιφάνεια του νομίσματος που προήλθε μέσα από τη διάρκεια των εκατοντάδων ετών. Αναφερόμενο ως "πατίνα" του νομίσματος είναι πιο συχνά πράσινο, καφετί, μαύρο, κόκκινο, και μπλε στο χρώμα. Εσείς θα δείτε συνήθως το καφετί, το πράσινο και το Μαύρο. Κατά την άποψή μου το κόκκινο και το μπλε είναι συνήθως μια κακή μορφή της οξείδωσης. Η διάβρωση και η επιδείνωση φαίνονται συχνά να συνοδεύουν αυτά τα χρώματα της οξείδωσης. Έχω δει επίσης ότι το πορτοκάλι χρωματίζει τις καταθέσεις στα νομίσματα και είναι ένα σημάδι της επιδείνωσης. Μερικά νομίσματα κρυσταλλώνονται κατά τη διάρκεια του χρόνου από την έκθεση στα στοιχεία του χώματος. Μια δοκιμή πίεσης του νομίσματος θα προσδιορίσει πολλά από τα χειρότερα κρυσταλλωμένα νομίσματα με το σπάσιμο τους στο μισό. Ακόμη και το καλύτερο αρχαίο νόμισμα θα σπάσει κάτω από αρκετή δύναμη. Όλα τα αρχαία νομίσματα χαλκού έχουν κάποιο βαθμό ευθραυστότητας.

Τώρα για το υπόλοιπο των νομισμάτων που είναι πραγματικά βρώμικα ακόμα και μετά από ένα βούρτσισμα σε σαπωνώδες ύδωρ, συστήνω να τα ενυδατώστε σε calgon (αποσκληρυντικό νερού) και καυτό ύδωρ. Αυτό βοηθά να χαλαρώσουν οι καταθέσεις των ρύπων. Παίρνετε το καυτό ύδωρ και προσθέτετε 1/4 του φλιτζανιού calgon, για 2 φλιτζάνια καυτού ύδατος. Βάλτε το μίγμα αυτό σε ένα μικρό πλαστικό μπουκάλι (ξεχωρίστε τα μεγαλύτερα βαριά νομίσματα δεδομένου ότι μπορούν να βλάψουν τα μικρότερα νομίσματα). Έπειτα ήπια κουνάτε το μπουκάλι για μερικά λεπτά. Πρέπει να δείτε το ύδωρ να γίνει πολύ βρώμικο. Αφήστε το για περίπου 15 έως 30 λεπτά και χύστε έπειτα το βρώμικο ύδωρ έξω και ξεβγάλετε τα νομίσματα με καθαρό καυτό ύδωρ. Επιθεωρήστε τα νομίσματα και βουρτσίστε τα με την οδοντόβουρτσά σας. Αν δείτε το μεγαλύτερο μέρος του νομίσματος καθαρό συνεχίστε με το χέρι και ελαιόλαδο.

Επαναλάβετε με calgon, καυτό ύδωρ και ξέπλυμα έως ότου το ύδωρ δεν γίνεται βρώμικο (ή χρειάζεται προσπάθεια και χρόνο για να καταστεί βρώμικο). Επιθεωρήστε και βουρτσίστε τα νομίσματα. Το Calgon, αν δεν προσέξετε, θα λεπτύνει και θα αφαιρέσει τελικά το στρώμα της "πατίνας".

Θέλετε να αφαιρέσετε το ρύπο και τις καταθέσεις. Δεν θέλετε να καθαρίσετε το νόμισμα ώστε να φανεί το γυμνό μέταλλο. Θέλετε να κρατήσετε το λεπτό στρώμα του patination άθικτο. Ξύστε πέρα από την επιφάνεια του νομίσματος. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια μαλακή βούρτσα ορείχαλκου και να επικεντρωθείτε στο ρύπο και τις καταθέσεις. Αποφύγετε το στρώμα της "πατίνας". Η επιφάνεια του νομίσματος, το patination, ο ρύπος και οι καταθέσεις συνδέονται πολύ στενά. Μην χτυπήστε το μέταλλο!

Η υπερηχητική βελόνα ενός οδοντιάτρου είναι ένα απίστευτο εργαλείο και κάνει πολύ εύκολη την εργασία της αφαίρεσης του σκληρότερου των καταθέσεων.

Δοκιμάστε το όπλο καυτής σιλικόνης. Βάλτε την καυτή κόλλα στο νόμισμα και αφήστε τη να ξεραθεί. Κατόπιν τραβήξτε τη μακριά. Μερικές φορές η κόλλα κατορθώνει να τραβήξει λίγο από την κατάθεση ή τον ρύπο. Μπορεί επίσης να τραβήξει και τη χαλαρή επαργύρωση ή το patination για αυτό χρειάζεται προσοχή. Η καυτή κόλλα μπορεί ενδεχομένως να βοηθήσει να αφαιρεθεί ο ρύπος που καλύπτει το θέμα και τις λεπτομέρειες του νομίσματος. Όταν έχετε υπομονή το καλύτερο είναι να βάλετε τα νομίσματα στο ελαιόλαδο για μια εβδομάδα ή περισσότερο. Μια μικρή κυλινδρική άκρη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σπρώξει και να ξύσει τα μικροσκοπικά σημεία ρύπων που αφήνονται. Ένα σταθερό χέρι και μια βελόνα μπορούν να σπρώξουν έξω οποιοδήποτε ρύπο ή καταθέσεις που εμποδίζουν το θέμα ή τις λεπτομέρειες. Διατρέχετε τον περισσότερο κίνδυνο σε αυτό το σημείο για τα νομίσματά σας.

Μην τρίψτε την "πατίνα" του νομίσματος με μια βούρτσα ορείχαλκου ή οποιαδήποτε άλλη λειαντική μέθοδο δεδομένου ότι θα το γρατσουνίσετε ή και θα το αφαιρέσετε. Μόνο μια οδοντόβουρτσα ή άλλη μη λειαντική μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα στο στρώμα της "πατίνας". Δεν είναι εύκολο να καθαριστεί ένα νόμισμα και θα καταστρέψετε μερικά προτού να βρείτε τον καλύτερο τρόπο καθαρισμού. Οι επαγγελματίες προτιμούν να χρησιμοποιήσουν ένα χειρουργικό νυστέρι και ένα μικροσκόπιο. Πρόκειται να υποθέσω για λόγους ασφάλειας ότι θα προτιμήσετε να χρησιμοποιήσετε τις μεθόδους που περιγράφονται εδώ. Κάθε νόμισμα μπορεί να απαιτήσει έναν συνδυασμό μεθόδων για τον καθαρισμό του. 

Σε αυτή τη φάση μπορεί να έχετε μερικά επίμονα νομίσματα που δεν θα καθαρίσουν. Τότε είναι που πρέπει να κάνετε, ηλεκτρόλυση. Αυτή η μέθοδος θα αφαιρέσει το ρύπο από οποιοδήποτε νόμισμα. Δυστυχώς θα αποσυνθέσει επίσης το patination του νομίσματός σας έτσι πρέπει να χρησιμοποιήσετε αυτήν την μέθοδο για τα νομίσματα που δεν θα καθαρίσουν. 


Ορισμένα χημικά στοιχεία για τον καθαρισμό των νομισμάτων σας. 

Στη συνέχεια σας παραθέτουμε έναν πίνακα με τα πιο συχνά αναφερόμενα χημικά στοιχεία για τον καθαρισμό των νομισμάτων σας. 

 

Καθαριστικό

Χημικό όνομα

Λειτουργία

Σχόλια

Goddards Silver Dip.

10% ammonium thiosulphate.

Καθαρισμός ασημένιων νομισμάτων.

Ιδιαίτερα καλό για την αμαύρωση στα ασημένια νομίσματα. 

Καθαριστικό  επιτιθεμένων τουαλέτας.

 Μυρμηκικό οξύ 20%.

Καθαρισμός ασημένιων νομισμάτων

Να είστε προσεκτικοί με το\α billon δεδομένου ότι επιτίθεται στο χαλκό.

Glycerine

Γλυκερίνη.

Καθαρισμός χάλκινων νομισμάτων.

20ml γλυκερίνης και 50 gm ανθρακικού άλατος σε 0,5 λίτρο ύδατος και βράστε το.

Bicarbonate of Soda powder.

Διττανθρακικό άλας.

Χρησιμοποιημένο με τη σόδα για να αφαιρέσει τη μόλυνση χλωριδίου.

Διττανθρακικό άλας 25 gm συν τη σόδα 25 gm σε 500ml ύδωρ.

Υγρό μπαταρίας.

θειικό οξύ 10%.

Καθαρισμός ασημένιων νομισμάτων

 

Χρειάζονται προστατευτικά ματιών και ένδυσης!

 Συμπυκνωμένος χυμός λεμονιών.

περιέχει το κιτρικό οξύ 5%.

Καθαρισμός ασημένιων νομισμάτων

 

Αφήνει ένα θαμπό τέρμα.

Aluminium foil

Αλουμινόχαρτο

Για ηλεκτροχημικό Καθαρισμό ασημένιων νομισμάτων

Τυλίξτε το ασήμι στο φύλλο αλουμινίου και βυθίστε σε καυτό ύδωρ (60 βαθμών) που περιέχει 50 gm ανθρακικό άλας ανά λίτρο ύδατος.

Purified Water BPC

Απιονισμένο ή αποσταγμένο νερό.

 Για την αφαίρεση του χλωριδίου από το χαλκό και το ασήμι.

Χρήση από κοινού με το διττανθρακικό άλας και το ανθρακικό άλας.

Lunar Caustic 'Wart Remover'

5% silver nitrate solution.

Για την αφαίρεση των κηλίδων στα billon νομίσματα.

Μην το πιάσετε στα δάχτυλά σας - καίει.

Τα πιο πάνω υλικά είναι συνήθως διαθέσιμα σε καταστήματα υλικών, φαρμακεία, φωτογραφεία, χαρτοπωλεία είτε την τοπική υπεραγορά σας. Τα ρηχά πιάτα και τα κύπελλα είναι συχνά καλύτερα από τις κούπες για τις περισσότερες εργασίες σας. Τα ρηχά πιάτα επιτρέπουν την εύκολη πρόσβαση στο νόμισμα. 

 

ΠΡΟΣΟΧΗ, τα διάφορα χημικά είναι επικίνδυνα, φροντίστε να παίρνετε τα ανάλογα μέτρα προφύλαξης.

 


 

Επιστημονική συντήρηση αργυρών νομισμάτων

 

Απαιτείται προσεκτική εξέταση στα νομίσματα, πριν από τον καθαρισμό τους, έτσι ώστε να καταγραφούν οι ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά. Μέσα από την εξέταση παίρνουμε πληροφορίες για το μέταλλο, τον τρόπο κατασκευής του νομίσματος, τον βαθμό διάβρωσης, τα προϊόντα διάβρωσης και αν η διάβρωση είναι ακόμη ενεργός.

 

Οι τρόποι εξέτασης είναι: Το στερεομικροσκόπιο με μεγέθυνση Χ80 ή Χ90 φορές, η βελόνα για τον έλεγχο της μαλακότητας του μετάλλου και τα χημικά αντιδραστήρια για τον εντοπισμό των προϊόντων διάβρωσης. Αν το νόμισμα είναι υπόχαλκο, αυτό εξακριβώνετε με το ζύγισμα του. Άλλη μια μέθοδος έλεγχου είναι και η ραδιογραφία. Με την μέθοδο αυτή μπορούμε να διαπιστώσουμε το ποσοστό το εναπομείναντος μετάλλου, τις πιθανές ρωγμές πού φέρει, κ.α.

 

Άλλοι τρόποι για το έλεγχο των νομισμάτων οι οποίοι είναι και φιλικοί προς το νόμισμα, μια και δεν χρειάζεται να αφαιρεθεί δείγμα από την επιφάνεια του είναι: Ανάλυση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, με βομβαρδισμό πρωτονίων, με νετρονική ενεργοποίηση, με φθορισμό ακτίνων Χ, με περίθλαση ακτίνων Χ, κ.α. Βεβαίως με τις τελευταίες αυτές μεθόδους που αναφέραμε, ελέγχετε μόνο η επιφάνεια του νομίσματος και όχι το εσωτερικό του, έτσι συχνά οι επιστήμονες καταφεύγουν σε συνδυασμό μεθόδων.

 

Τέλος για καλύτερη ανάλυση οι συντηρητές αφαιρούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, με την χρήση τρυπανιού μέταλλο από την περίμετρο των νομισμάτων. Σε άλλες περιπτώσεις και με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν αρκετά όμοια νομίσματα, καταστρέφουν  κάποια από αυτά για να αναλύσουν το εσωτερικό τους.

 

Μετά την εξέταση των νομισμάτων οι ειδικοί αποφασίζουν τον τρόπο συντήρησης του νομίσματος. Αν το νόμισμα είναι αρχαίο ή νεώτερο, αν προέρχεται από ανασκαφή ή δεν είχε ποτέ θαφτεί στο έδαφος και αν η συντήρηση γίνεται με σκοπό το νόμισμα να αποθηκευτεί ή να εκτεθεί στην βιτρίνα ή για ταύτιση, είναι ορισμένοι ακόμη παράγοντες που επηρεάζουν την τελική μέθοδο που θα εφαρμοστεί.

 

Η διάβρωση, των καθαρά αργυρών νομισμάτων, αποτελείται κυρίως από προϊόντα χλωριούχου ή θειούχου αργύρου. Ο καθαρισμός νομισμάτων πού έχουν μια ομοιόμορφη και ωραία στην όψη "πατίνα" και μικρή φθορά που δεν επηρεάζει την απεικόνιση των λεπτομερειών τους δεν είναι απαραίτητος. Αν θέλουμε να βελτιώσουμε την εμφάνιση πολύ μαυρισμένων νομισμάτων (θειούχος άργυρος), μπορούμε να κατασκευάσουμε μια πάστα με ταλκ, λίγες σταγόνες αμμωνίας και καθαρό οινόπνευμα και να το τρίψουμε με προσοχή.

 

Αν η διάβρωση του νομίσματος είναι μεγάλη καταφεύγουμε σε διάφορες μεθόδους. Πρέπει επίσης να προσέξουμε, κυρίως τα αρχαία νομίσματα, γιατί έχουν μεγάλο βαθμό ευθραυστότητας.

 

Το πιο φιλικό, σε σχέση με άλλα, προς το νόμισμα διάλυμα είναι το θειοθειικό αμμώνιο με προσθήκη 1% ουδέτερου απορρυπαντικού. Χρησιμοποιείτε για την απομάκρυνση προϊόντων χλωριούχου ή θειούχου αργύρου. Για τον ίδιο σκοπό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και πυκνό διάλυμα αμμωνίας.

 

Άλλο ένα διάλυμα για την απομάκρυνση προϊόντων θειούχου και μερικές φορές χλωριούχου αργύρου, παρασκευάζετε με 84 γραμμάρια θειουρία, 4 ml μυρμηκικό οξύ και 0,5 ml ουδέτερου απορρυπαντικού.

 

Η ηλεκτρόλυση είναι μια ακόμη μέθοδος καθαρισμού, αλλά θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι το νόμισμα έχει μηχανική αντοχή και πυρήνα από συμπαγές μέταλλο.

 

Στις περιπτώσεις που το νόμισμα δεν είναι καθαρός άργυρος, αλλά περιέχει κράμα χαλκού ή είναι υπόχαλκο (επαργυρωμένο), τότε τα προϊόντα διάβρωσης είναι κυρίως μαλαχίτης και κυπρίτης. Για το καθαρισμό τέτοιων νομισμάτων χρησιμοποιείται διάλυμα 15% μυρμηκικό οξύ, πυκνό διάλυμα αμμωνίας και E.D.T.A. (HOOCCH2)NCH2CH2N(CH2COOH)2. 

 

Όταν η διάβρωση έχει προχωρήσει σε όλο το σώμα του νομίσματος (όλο το νόμισμα έχει μετατραπεί σε προϊόν διάβρωσης) τότε εφαρμόζονται δύο μέθοδοι. Η στερεωτική αναγωγή και η χημική αναγωγή. Η πρώτη μέθοδος περιλαμβάνει την ηλεκτρόλυση του νομίσματος σε χαμηλό ρεύμα 25 μΑ, το οποίο επιτρέπει την εναπόθεση του μετάλλου στην θέση των προϊόντων διάβρωσης. Για ηλεκτρολύτη χρησιμοποιούμε 3% καυστική σόδα και το σύρμα ανόδου πρέπει να είναι γραφίτης. Η μέθοδος αυτή διαρκεί μερικές εβδομάδες. Η άλλη μέθοδος είναι η χημική αναγωγή με διθειονικό νάτριο.

 

Αφού καθαριστούν τα αργυρά νομίσματα, πρέπει να φροντίσουμε την διατήρηση τους και την αποφυγή νέας φθοράς. Αυτό το πετυχαίνουμε με την επικάλυψη του νομίσματος με διαφανές βερνίκι. Το βερνίκι που ενδείκνυται για την χρήση αυτή είναι το paraloid B-72.

 

Το περιβάλλον πού θα τοποθετήσουμε τα νομίσματα πρέπει επίσης να είναι κατάλληλο. Η προσθήκες πρέπει να διαθέτουν αφυγραντήρες και να χρησιμοποιείται ξηρή σιλικόνη. Η φθορά των αργυρών νομισμάτων προκύπτει και από παράγοντες όπως τα υλικά κατασκευής των προσθηκών, δηλαδή τα βερνίκια ή τα λειαντικά υλικά, καθώς και το θείο που περιέχεται στο πρωτεϊνούχο υλικό των υφασμάτων και τα χρώματα βαφής των υφασμάτων.  Κατάλληλα υφάσματα είναι το μετάξι, τα βαμβακερά, τα λινά, τα πολυεστερικά, κ.α. 

 

Οι πληροφορίες για την επιστημονική συντήρηση αργυρών νομισμάτων, περιλαμβάνονται σε άρθρο της αρχαιολόγου Μ. Λυκιαρδοπούλου Πέτρου, δημοσιευμένου στην έκδοση Χαρακτήρ, ΤΑΠ - Αθήνα 1996. 

 


ΠΡΟΣΟΧΗ, Εμείς επιμένουμε στο να μην καθαρίζετε τα νομίσματα σας, οι μέθοδοι καθαρισμού που αναφέρονται σε αυτή την σελίδα μπορεί να είναι επικίνδυνες για τα νομίσματα σας αλλά και για εσάς τους ίδιους, εφ' όσον είναι χημικά στοιχεία. Οτιδήποτε δοκιμάσετε από αυτά που αναφέρονται εδώ θα είναι αποκλειστικά και μόνο με δική σας ευθύνη.

/Κορυφή/     


Copyright © 2000  [by John Baibakis]. All rights reserved.