|| Βασιλεύς Γεώργιος Α΄ ||  :: Κεντρική σελίδα :: 
 

Βασιλεύς Γεώργιος Α΄ (1863-1913)

 

Τον Οκτώβριο του 1862 ξεσπά αντιβασιλικό κίνημα εναντίον του Όθωνα, το οποίο επικρατεί και αφού κηρύσσει τον βασιλιά έκπτωτο τον εξορίζει. Με την εκθρόνιση του Όθωνα οι προστάτιδες δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία δέχτηκαν μετά από μακροχρόνιες διαβουλεύσεις, την Αγγλική πρόταση για εκλογή του Δανού πρίγκιπα Γουλιέλμου Γεωργίου Γκλύξμπουργκ στον Ελληνικό θρόνο. Ο νέος βασιλιάς έφτασε στην Ελλάδα στις 30/10/1863 και αναγορεύτηκε συνταγματικός βασιλεύς των Ελλήνων με το Όνομα Γεώργιος Α'. 

Ο Βασιλεύς Γεώργιος Α΄ ήταν δευτερότοκος γιος του Πρίγκιπα Χριστιανού Θ΄ της Δανίας, γεννήθηκε στην Κοπεγχάγη παραμονές Χριστουγέννων του 1845.

 

 

Ταυτόχρονα με την ενθρόνιση του Γεωργίου Α' παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα τα νησιά του Ιωνίου τα οποία μέχρι τότε βρίσκονταν κάτω από την Αγγλική κηδεμονία. Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη "συμβολή" του Βασιλέως Γεωργίου στην παραχώρηση, εκ΄ μέρους της Μεγάλης Βρετανίας, των Ιονίων Νήσων, ο δήμος των Κερκυραίων δώρισε στο Βασιλέα και την οικογένειά του δύο σπίτια στο νησί - ένα εκ των οποίων η θερινή κατοικία, γνωστή ως "Μον Ρεπό". Επιπλέον απέκτησε ένα εξοχικό κοντά στην Αθήνα - το κτήμα του Τατοΐου, 24 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας.

 

Κατά την ορκωμοσία του ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης της 31ης Οκτωβρίου 1863, δήλωσε: "Εις το όνομα της ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος ορκίζομαι να προστατεύω την επικρατούσα θρησκεία των Ελλήνων, να διατηρώ και να υπερασπίζομαι την ανεξαρτησία, την αυτονομία και την εδαφική ακεραιότητα του Ελληνικού κράτους και να τηρώ τους νόμους αυτού".

Δεν άργησε να αναδειχθεί δημοφιλής και προσιτός μονάρχης. Ένας σχολιαστής της εποχής του παρατηρούσε: "Μόνος του περιδιαβαίνει τους δρόμους πεζός με τους νεαρούς του φίλους, χαιρετώντας τους πάντες - σταματώντας για να συζητήσει με τον κόσμο, επισκεπτόμενος τη λαχαναγορά".

 

Το 1864, ένα έτος μετά την διαδοχή του, η Εθνοσυνέλευση αποφάσισε την ψήφιση νέου Συντάγματος. Η εξασφάλιση άμεσης, μυστικής και καθολικής ψηφοφορίας για την ανάδειξη της Βουλής καθιστούσε την Ελλάδα, τυπικά, ένα εκ των δημοκρατικότερων κρατών της Ευρώπης. Υπήρχαν όμως δυσκολίες όσον αφορά την επίτευξη σταθερότητας. Από το 1864 έως το 1911 προέκυψαν 70 κυβερνήσεις κατόπιν 21 εκλογικών αναμετρήσεων.

Το 1867, ο Βασιλεύς Γεώργιος Α΄ παντρεύτηκε τη Μεγάλη Δούκισσα Όλγα της Ρωσίας, η οποία ήταν μόλις 16 ετών όταν γεννήθηκε ο πρώτος τους γιός, ο Κωνσταντίνος, τον Αύγουστο του 1868.

 

Ο Βασιλεύς Γεώργιος Α΄ απέκτησε 8 παιδιά. Ο τέταρτος γιός του, ο Ανδρέας, γεννημένος το 1882, ήταν ο πατέρας του Δούκα του Εδιμβούργου (γεννήθηκε το 1921) ο οποίος παντρεύτηκε την Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ της Μεγάλης Βρετανίας. Ο πρωτότοκος γιός του Βασιλέως Γεωργίου, ο Κωνσταντίνος, παντρεύτηκε την Πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας, αδελφή του Κάιζερ Βίλχελμ Β΄ της Γερμανίας. Οικογενειακή αρχή στο βασιλικό οικόσημο είναι "Ισχύς Μου η Αγάπη του Λαού".

 

Στις 18 Μαρτίου 1913, ο Βασιλεύς Γεώργιος δολοφονήθηκε από τον Αλέξανδρο Σχινά καθώς έκανε τον απογευματινό του περίπατο. Πυροβολήθηκε κοντά στον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης. Ο Βασιλεύς Γεώργιος κηδεύτηκε δημόσια στην Αθήνα στις 3 Αυγούστου 1913, και θάφτηκε στην οικογενειακή του κατοικία στο Τατόι. Ήταν 67 ετών.

 


Από το 1867 η Ελλάδα είχε προσχωρήσει τυπικά στο νομισματικό σύστημα της Λατινικής Ένωσης. Το σύστημα αυτό βασιζόταν στον διμεταλλισμό, δηλαδή είχε βάση την ισοτιμία του χρυσού και του αργύρου που ορίσθηκε σε 15,5 προς 1. Έτσι η Ελλάδα αναγκάστηκε να αναγκάστηκε να αυξήσει την περιεκτικότητα της δραχμής σε χρυσό κατά 0,29 γρμ. Τα Ευρωπαϊκά νομίσματα των χωρών που συμμετείχαν στην Νομισματική Λατινική Ένωση, είχαν τυπωμένη στην πίσω πλευρά τους την ονομαστική τους αξία σε φράγκα. 

Η επανάσταση της Κρήτης το 1868 και ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-78 απέτρεψαν την εξέλιξη αυτή, καθώς για μία ακόμη φορά, η Ελλάδα αναγκάστηκε το 1877 να προχωρήσει σε παύση της μεταλλικής μετατρεψιμότητας.

Η Εθνική τράπεζα συνέxιζε τις εκδόσεις της, τυπώνοντας το 1867 χαρτονομίσματα των 10, 25 και 100 δραxμών, που ήταν και τα τελευταία Ελληνικά χαρτονομίσματα με τυπωμένn τη μία μόνο όψη τους. Παράλληλα, στα Χαρτονομίσματα αυτά του 1867 διακρίνεται και η αλλαγή στον Ελληνικό θρόνο με την αντικατάσταση του θυρεού του έκπτωτου Όθωνα με το θυρεό του Γεωργίου Α.

Οι επόμενες εκδόσεις είναι σημαντικές καθώς τα xαρτονομίσματα έχουν πια τυπωμένη και την πίσω τους πλευρά και φέρουν τη σήμανση "N" δίπλα στην αριθμnτική αναγραφή της ονομαστικής τους αξίας. Πρόκειται για τις ‘νέες δραχμές τnς Λατινικής Ένωσης.

Στην δεκαετία του 1870 η Λατινική Ένωση δοκιμάζετε σκληρά, νέα μεταλλεία και αλλαγές στις τιμές χρυσού και αργύρου, έκαναν δύσκολη υπόθεση την διατήρηση της ισοτιμίας για τα δύο μέταλλα. Κρούσματα κερδοσκοπίας εμφανίστηκαν καθώς τα νομίσματα αργυρά η χρυσά λιώνονταν κατά περίπτωση, όταν η μεταλλική τους αξία γινόταν υψηλότερη της ονομαστικής. Η οικονομική κρίση της Ελλάδας κάτω από τα προβλήματα της Λατινικής Ένωσης και του βάρος των πολλών και μεγάλων δανείων που είχε, οδήγησε στην υποτίμηση της δραχμής το 1892 κατά 42% προς το Γαλλικό φράγκο. 

Η παύση της μετατρεψιμότητας διατηρήθηκε για παραπάνω από 30 χρόνια. Μόλις το 1909 μπόρεσε η Ελλάδα να προσχωρήσει πλήρως στον κανόνα χρυσού που είχε υιοθετήσει και η Λατινική Νομισματική Ένωση. Ο κυριότερος λόγος για την αδυναμία αυτή ήταν η αύξηση των δημοσίων δαπανών, τόσο των αμυντικών όσο και των δαπανών υποδομής, που σε μεγάλο βαθμό χρηματοδοτήθηκαν με έκδοση χαρτονομίσματος. 

Η απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Ηπείρου από την τουρκική κατοχή, που επετεύχθη κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877-78, κατέστησε αναγκαία τη διατήρηση υψηλών αμυντικών δαπανών, καθώς δημιουργήθηκε κατάσταση έντασης με την Τουρκία. Επίσης, δημιούργησε την ανάγκη αύξησης των δημοσίων δαπανών για την ανασυγκρότηση των δύο νέων επαρχιών. Οι αυξημένες δημοσιονομικές ανάγκες δεν επέτρεψαν την επιτυχή επαναφορά της μεταλλικής μετατρεψιμότητας του νομίσματος.

Οι ανάγκες του Κράτους για Χρήμα, που ήταν αυξημένες, καλύπτονταν με δάνεια σε δραxμές, έκδοση ομολογιών που απευθύνονταν στο αποταμιευτικό κοινό και κυρίως δανεισμό σε συνάλλαγμα από το εξωτερικό. Σαν αποτέλεσμα των σοβαρών αναγκών του κράτους σε  χρήμα και των δανείων που είχε λάβει, ήρθε πάλι η επιβολή το 1877 της αναγκαστικής κυκλοφορίας του Χαρτονομίσματος, που Θα κρατήσει για σαράντα τρία Χρόνια, μέχρι το 1928 όταν Θα ιδρυθεί η Τράπεζα της Ελλάδος. Με τον τρόπο αυτό το κράτος με την έκδοση ακάλυπτου Χρήματος από την Εθνική Θα ικανοποιήσει ανορθόδοξα τις ανάγκες του για xρήμα με συνεxή "άρρωστα" δάνεια.

Το 1893 η κυβέρνηση Τρικούπη κήρυξε πτώχευση, αρνούμενη να εξυπηρετήσει τα εξωτερικά δάνεια. Μετά την πτώχευση και την ταπεινωτική ήττα της Ελλάδας από την Τουρκία το 1897, ακολούθησε η εγκαθίδρυση της Διεθνούς Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου. 

Η επιτροπή αυτή, που αντιπροσώπευε τα συμφέροντα των ξένων δανειστών της χώρας, επέβαλε μία μακρά περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής, κάτι που επέτρεψε την ανατίμηση της ισοτιμίας της δραχμής, και την υιοθέτηση του κανόνα χρυσού-συναλλάγματος το 1910.

Η γελοιογραφία δεξιά, δημοσιεύθηκε στο Νέο Αριστοφάνη και ασκούσε κριτική στο Χ. Τρικούπη για τις επιλογές του.

Παρά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η δραχμή παρέμεινε στον κανόνα χρυσού-συναλλάγματος έως και το 1919, με τη βοήθεια και των συναλλαγματικών περιορισμών που γενικεύθηκαν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το 1882, λόγω της ανάγκης για την οικονομική ανάπτυξη των απελευθερωμένων  ελληνικών περιοχών και για κυκλοφορία ελληνικού νομίσματος σ αυτές, ιδρύθηκε μια καινούργια τράπεζα, η Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας. Σαν έδρα της είχε το Βόλο και δημιουργήθηκε από Γάλλους και Έλληνες κεφαλαιούxους με επικεφαλής τον Ανδρέα Συγγρό. Η Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας ήταν κι αυτή προνομιούχος, δηλαδή είχε από το κράτος δικαίωμα έκδοσης και κυκλοφορίας χαρτονομίσματος στις "νέες Χώρες", όπως τότε ονομάζονταν τα απελευθερωμένα πια ελληνικά εδάφη.

/Κορυφή/     


Copyright © 2000  [by John Baibakis]. All rights reserved.