|| Βασιλεύς Όθωνας ||  :: Κεντρική σελίδα :: 
 

Βασιλεύς Όθωνας (1832-1862)

  

Ο Φρειδερίκος Λουδοβίκος Όθων Α' γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ το 1815. Πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας, από το 1832 έως το 1862. Η επιλογή του Όθωνα για τον ελληνικό θρόνο αποφασίστηκε από τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις το Φεβρουάριο του 1832.

Στις 6 Φεβρουαρίου 1833 η αγγλική φρεγάτα Μαδαγασκάρη αποβίβασε στο λιμάνι του Ναυπλίου, πρωτεύουσας ακόμη του νεοσύστατου βασιλείου, το δεκαεπτάχρονο Όθωνα, τα μέλη της αντιβασιλείας και τη βασιλική συνοδεία, προερχόμενος από τη Βαυαρία, στις 18 Ιανουαρίου 1833. Η επίσημη αποβίβασή του γίνεται στις 25 Ιανουαρίου. Στην Αθήνα θα φτάσει την 1η Δεκεμβρίου του 1834, όταν η πόλη γίνεται πρωτεύουσα, στη θέση του Ναυπλίου.

Η πολύχρονη βασιλεία του διαιρείται σε τρεις περιόδους: της Αντιβασιλείας (1832-1825), της Απόλυτης Μοναρχίας (1835-1843) και της Συνταγματικής Μοναρχίας (1843-1862). Κατά τη διάρκεια των τριάντα αυτών χρόνων, η Ελλάδα προσδέθηκε στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική πραγματικότητα της δυτικής Ευρώπης.

Ο Όθωνας έφυγε από την Ελλάδα όταν ξέσπασε η αντιοθωνική επανάσταση, τον Οκτώβριο του 1862. Έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Βαυαρία. Πέθανε σε ηλικία 52 ετών, στις 14 Ιουλίου 1867, και ενταφιάστηκε στο Μόναχο, φορώντας, όπως ο ίδιος είχε ζητήσει, την παραδοσιακή ελληνική φουστανέλλα.

Με τον ερχομό του βασιλιά Όθωνα έχουμε την πρώτη νομισματική μεταρρύθμιση.  Με Βασιλικό Διάταγμα της 8ης Φεβρουαρίου 1833, αντικαθίσταται ο Φοίνικας με την δραχμή. Παράλληλα μεταφέρετε η πρωτεύουσα της Ελλάδας από το Ναύπλιο στην Αθήνα, με σκοπό να τονιστεί η σύνδεση της νέας Ελλάδας με το ένδοξο παρελθών της αρχαιότητας.

Το νέο ελληνικό νομισματικό σύστημα ήταν στη σύλληψη διμεταλλικό, αλλά στην πράξη δεν κυκλοφόρησαν παρά ελάχιστα χρυσά νομίσματα. Η δραχμή άρχισε να επιβάλλεται στις εγχώριες συναλλαγές, καθώς τον  Αύγουστο του 1833 απαγορεύτηκε ρητά η αποδοχή τουρκικών νομισμάτων από τα δημόσια ταμεία.

Η δραχμή ορίζετε επίσημο νόμισμα του κράτους στις 08/02/1833.  Το νέο αυτό νόμισμα είχε βάρος 4,477 γρμ. από τα οποία τα 4,029 γρμ. ήταν καθαρό ασήμι και τα 0,448 χαλκός. η ισοτιμία της δρχ. ορίστηκε στα 0,895 του γαλλικού χρυσού φράγκου. Οι πρώτες δρχ. και οι υποδιαιρέσεις τους κόπηκαν στην Βαυαρία από μήτρες που κατασκεύασε στο Μόναχο ο Konrad Lange, ο μετέπειτα διευθυντής του Ελληνικού Βασιλικού Νομισματοκοπείου.

Το νομισματικό σύστημα σταδιακά επεκτάθηκε, και το 1841, μετά από πολυετείς προσπάθειες, ιδρύθηκε η Εθνική Τράπεζα με κεφάλαιο 5.000.000 δραχμών και παραχώρηση προνομίου για την έκδοση τραπεζικών γραμματίων στον κομιστή. Πρώτος Διευθυντής διορίστηκε ο Γ. Σταύρου και η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε τις εργασίες της τον Ιανουάριο του 1842 προικοδοτημένη με κεφάλαιο 3.402.000 δραχμών.

Εκτός από το Δημόσιο, που γράφτηκε για 1.000 μετοχές των 1.000 δραχμών, από τους πρώτους μετόχους εμφανίζονται ο Ελβετός φιλέλληνας ιππότης Εϋνάρδος και ο Γ. Σταύρου που είχαν και την πρωτοβουλία να επιχειρήσουν ένα παρόμοιο εγχείρημα, και ο Κ. Βράνης, ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος, οι αδελφοί Ρότσιλντ και ο Ν. Ζωσιμάς. 

Η καλή αντιμετώπιση των χαρτονομισμάτων, οδήγησε την Εθνική Τράπεζα στην έκδοση νέας σειράς, που όμως καθυστέρnσε να κυκλοφορήσει λόγω των νέων ειδικών προδιαγραφών και των διακοσμήσεων που Θα έχουν τα χαρτονομίσματα της για να αποφευχθεί η εύκολη παραχάραξή τους.

Τα Χαρτονομίσματα της δεύτερης έκδοσης τυπώθηκαν κι αυτά στη Γαλλία και κυκλοφόρησαν τον Οκτώβριο του 1847. Πρόκειται για 8.000 Χαρτονομίσματα των 50 δραxμών και 24.000 των 25. Θα είναι κι αυτά τυπωμένα στη μία μόνο όψη τους, Θα έχουν αυτή την φορά το σωστό τίτλο "Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος” αναγράφοντας, όπως και στην πρώτη έκδοση, την αξία τους μόνο ονομαστικά, γεγονός που διευκόλυνε την παραχάραξη τους.

 

Ο Όθων Α' σε

νεαρή ηλικία

 

 

 

 

 

 

Ο Όθων Α' σε

ώριμη ηλικία

 

 

 

 

 

 

Άφιξη στο Ναύπλιο ελαιογραφία von Hess

 

 

 

 

 

Άφιξη στην Αθήνα

 

 

 

 

 

 

Το κτήριο της Εθνικής 

στην οδό Αιόλου.


Η οικονομική κρίση στην Ευρώπη το 1848 δεν άφησε όμως ανεπηρέαστη την νεότευκτη ελληνική οικονομία. Από τα πρώτα αποτελέσματα της αποσταθεροποίησης ήταν να σπεύδουν οι κάτοχοι τραπεζογραμματίων της τράπεζας να τα εξαργυρώνουν σε μεταλλικό νόμισμα, ακόμη και σε τουρκικά γρόσια, γεγονός που έφερε την τράπεζα σε δύσκολη θέση.

Η αναταραχή στην οικονομία ήταν μεγάλη. Οι έμποροι Θα ζητήσουν τη συμπαράσταση της κυβέρνnσης για την επίλυση της κρίσης αυτής και ένα από τα μέτρα που κρίθnκαν αναγκαία να παρθούν ήταν η απαλλαγή της τράπεζας από την υποχρέωση που είχε μέχρι τότε να εξαργυρώνει τα χαρτονομίσματά της με μεταλλικά νομίσματα.

‘Ετσι, τρεις διαδοχικοί νόμοι ψηφίστηκαν μεταξύ του Απριλίου και του Αυγούστου του 1848, οι οποίοι έθεσαν το χαρτονόμισμα σε αναγκαστική κυκλοφορία, απαλλάσσοντας την Τράπεζα από την υποχρεωτική εξαργύρωση των χαρτονομισμάτων. ‘Ομως, βάσει των νόμων αυτών η τράπεζα υποxρεώθηκε να πληρώνει τόκο 8% σε όσους κατέθεταν τα Χαρτονομίσματά τους σ’ αυτήν, για το διάστημα που Θα διαρκούσε η αναγκαστική αυτή κυκλοφορία.

Την χρόνια αυτή το κράτος Θα γίνει κι αυτό για πρώτη φορά “πελάτης’ της Εθνικής Τράπεζας. ‘Ετσι, μπορούσε με ανοιχτό λογαριασμό να δανεισθεί μέχρι 500.000 δραxμές, με το xαμηλό επιτόκιο του 3% το χρόνο. Σαν ενέχυρο το κράτος έδωσε τις 500 από τις 1.000 μετοχές της τράπεζας που είχε σαν μέτοχος της στα θησαυροφυλάκιά του, ενώ παράλληλα επέτρεψε στην τράπεζα να εκδώσει τραπεζογραμμάτια των 10 δραχμών μέχρι του συνόλου του δανείου. (Από τον ιδρυτικό νόμο του 1841, η τράπεζα είχε δικαίωμα να εκδίδει τραπεζογραμμάτια ονομαστικής αξίας άνω των 25 δραχμών).

Η διαxείριση από την Εθνική Τράπεζα της πρώτης μεγάλης αυτής Οικονομικής κρίσης υπήρξε ιδιαίτερα επιτυχείς. Μέxρι το Δεκέμβριο του 1848 είχε καταφέρει να Βελτιώσει την οικονομική της Θέση και με δήλωσή της άρχισε πάλι να εξαργυρώνει κανονικά τα Χαρτονομίσματά της με μεταλλικές δραxμές σε όσους το επιθυμούσαν.

Η Εθνική εξασφάλισε το 1861 ανανέωση του προνομίου έκδοσης τραπεζικών γραμματίων για 25 χρόνια καθώς και την έγκριση να εκδώσει δεκάδραχμα τραπεζικά γραμμάτια μέχρι του ποσού των δύο εκατομμυρίων δραχμών.

Παράλληλα, οι Βαυαροί οργάνωσαν το «Βασιλικόν Νομισματοκοπείον και Σφραγιστήριον Αθηνών» και το προίκισαν με τα αναγκαία μηχανήματα και προσωπικό. Βρισκόταν στη σημερινή πλατεία Κλαυθμώνος και λειτούργησε από το 1836 ως το 1958 με πρώτο διευθυντή τον βαυαρό C. Reichenbach και πρώτο χαράκτη τον K. Lange.

Το 1862 η τράπεζα προγραμμάτισε να θέσει σε κυκλοφορία νέα Χαρτονομίσματα των 10, 25, 100 και 500 δραxμών. Η εκτύπωσή τους γίνεται στην Αμερική, από την εταιρεία Αmerίcαn ΒαnkΝοte Company, στη Νέα Υόρκη, η οποία Θα εκτυπώνει τα ελληνικά Χαρτονομίσματα για πολλά Χρόνια αργότερα.

Από τα Χαρτονομίσματα όμως αυτά, που έφεραν πάνω τους το θυρεό του ‘Οθωνα, δεν Θα κυκλοφορήσουν Παρά μόνο το δεκάδραxμο. Οι πολιτειακές εξελίξεις ματαίωσαν κυκλοφορία των υπολοίπων.

Από το 1851, τα αργυρά νομίσματα κόβονταν με τη μορφή του Όθωνα σε ώριμη ηλικία. Δείγμα της κακής οικονομικής κατάστασης του νέου κράτους ήταν το διάταγμα της 7ης Απριλίου 1843 με το οποίο επιτρεπόταν στο Βασιλικό νομισματοκοπείο η κοπή αργυρών νομισμάτων για λογαριασμό ιδιωτών που θα προσκόμιζαν άργυρο ή αργυρά νομίσματα και μετά την αφαίρεση των δικαιωμάτων για τη νομισματοποίηση παραλάμβαναν αργυρά νομίσματα. Στα 1856, τα δημόσια ταμεία δέχονταν ακόμη τουρκικά νομίσματα.

Ο διμεταλλισμός επεκράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα μολονότι υπήρχαν και μικρά διαστήματα παύσης της μετατρεψιμότητας, όπως στην παγκόσμια νομισματική κρίση του 1848 και στην επανάσταση της Κρήτης το 1868.

/Κορυφή/     


Copyright © 2000  [by John Baibakis]. All rights reserved.