Τα περισσότερα αρχαία Ελληνικά νομίσματα ήταν πλήρης συμβολισμών. Πολλά νομίσματα διαφόρων χωρών έχουν αποτυπωμένα σύμβολα. Τα σύμβολα μπορεί να είναι θρησκευτικά, πολιτικά, οικόσημα οικογενειών, εθνόσημα χωρών και άλλα. Σε αυτό τό άρθρο θα δείτε μερικά από τα πιο γνωστά σύμβολα μαζί με μια επεξήγηση για το καθένα. Δεν φιλοδοξούμε να σας παρουσιάσουμε όλα τα γνωστά σύμβολα βέβαια, αλλά λίγα πολύ συνηθισμένα που θα τα έχετε σίγουρα δει κάπου.

Τι είναι σύμβολο;

Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό του συμβόλου. Σύμβολο είναι ένα Σημάδι, σχήμα, ή παράσταση που αναγνωρίζεται διεθνώς και χρησιμοποιείται για την έκφραση κάποιου στοιχείου ή κάποιας ιδέας. Είναι γενικότερα οτιδήποτε υποδεικνύει μια σχέση, μια μαθηματική λειτουργία, έναν λογικό συλλογισμό ή μια μονάδα μέτρησης. Στη θεολογία, το σύμβολο εκφράζει ή αναπαρασταίνει κάποια αλήθεια ή ιδέα. Σύμβολο όμως είναι και τα ίδια τα μυστήρια της εκκλησίας, επειδή αποτελούν τα ορατά σημεία της αόρατης θείας χάρης. Η φιλοσοφία χρησιμοποιεί και αυτή σύμβολα, αφού η ανθρώπινη γνώση είναι συμβολική και δεν είναι ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Δείτε μερικές εικόνες πολύ γνωστών συμβόλων:

Φοίνικας

Το μυθικό πουλί που ξαναγεννιέται από τις στάχτες του. Σύμβολο ανανέωσης και αθανασίας.

Φύλο δάφνης 

Πανάρχαιο σύμβολο. Δίνετε στους νικητές και συμβολίζει την νίκη, την δύναμη και την δεξιοτεχνία. Στο χριστιανισμό συμβολίζει την θεία ανταμοιβή.  

Ελληνικός Σταυρός

Αυτός ο Ελληνικός σταυρός είναι σύμβολο προχριστιανικό και έχει ίσης απόστασης άκρα, που στον παγανισμό αντιπροσωπεύουν τα τέσσερα στοιχεία : φωτιά, αέρα, νερό και γη. Με την επικράτηση του χριστιανισμού χρησιμοποιήθηκε σαν σύμβολο της πίστης των χριστιανών.

Σταυρός σε βαθμιδωτή βάση

Η βαθμιδωτή βάση αυτού του λατινικού σταυρού συμβολίζει τον Γολγοθά. Επίσης οι τρεις βαθμίδες του συμβολίζουν την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη. Τον συναντάμε αποτυπωμένο σε Βυζαντινά νομίσματα.

Κέλτικος Σταυρός

Είναι ένα από τα αρχαιότερα σταυροειδή σύμβολα. Αυτός ο σταυρός έχει χρησιμοποιηθεί από τους κέλτες χριστιανούς στην μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία.

Σταυρός ανατολικός

Αυτός ο σταυρός της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τους βυζαντινούς καλλιτέχνες. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές το κάτω δοκάρι συμβολίζει τον ληστή που σταυρώθηκε δεξιά από τον χριστό και μετανόησε. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή μπορεί να συμβολίζει τον κύριο άγιο της Ρωσίας, τον άγιο Αντρέα, που σταυρώθηκε σε διαγώνιο σταυρό (σε σχήμα Χ).

Σταυροφόρος σφαίρα

Η Σταυροφόρος σφαίρα συμβολίζει την οριστική επικράτηση και βασιλεία του Χρηστού στην γη. Το συναντάμε συχνά στην χριστιανική τέχνη. Οι πρώτες απεικονίσεις σταυροφόρου σφαίρας σε νομίσματα ήταν στα Βυζαντινά. 

Αγκυλωτός Σταυρός (Σβάστικα)

Η σβάστικα, ή αγκυλωτός σταυρός, σχηματίζετε από ένα συνδυασμό από τέσσερα Γ ή τέσσερα L.  Το σύμβολο αυτό είναι πανάρχαιο και το συναντάμε σε αρχαϊκά ελληνικά αγγεία, στην αρχαία ρώμη, σε βουδιστικά είδωλα, σε κινέζικα νομίσματα του 315 π.χ., σε ινδικά της Βόρειας Αμερικής και σε αιγυπτιακά ανάγλυφα. Οι ινδιάνοι το χρησιμοποιούσαν σαν φυλαχτό. Στην ινδική μυθολογία, είναι το εξειδικευμένο σύμβολο του θεού της τύχης Ganesha. Επίσης την βρίσκουμε στο Βυζάντιο και στη μεσαιωνική Ευρώπη σε ρόλο διακοσμητικό. Το όνομα της προέρχεται από τα Σανσκριτικά, όπου "Su" σημαίνει καλό και "astri" να είσαι. Το σύμβολο είναι τόσο παλιό που η αρχή του χάνετε στην προϊστορία. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σβάστικα στην αρχαιότητα ήταν σύμβολο του Ήλιου και χρησιμοποιήθηκε σαν μέρος ενός ηλιακού ημερολογίου που αργότερα ξεχάστηκε η σημασία του. Οι συμβολισμοί που πήρε κατά καιρούς ήταν τροχός της ζωής, τροχός του ήλιου, οι τέσσερις ακμές της πυξίδας, οι τέσσερις άνεμοι, σύμβολο της ινδιάνικης φυλής των Χόπι για την εμφάνιση τους στον κόσμο και άλλα. Η δεξιόστροφη σβάστικα συμβολίζει την ζωή και ονομάζεται με το ινδικό όνομα "σβάστικα". Η αριστερόστροφη συμβολίζει τον θάνατο σύμφωνα με την ανατολίτικη παράδοση και ονομάζεται κανονικά "σωβάστικα". Στην αρχαία Ελλάδα συναντάται με το όνομα "γραμμάδων" (επειδή σχηματίζει ένα τετραπλό "Γ"). Από το 1905 χρησιμοποιήθηκε ως σήμα της φυλετικής ιδεολογίας ορισμένων αντισημιτικών ομάδων στη Γερμανία. Αργότερα ο Χίτλερ, όταν ίδρυσε το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα του, χρησιμοποίησε ως διακριτικό σημείο του κόμματός του και του Γ΄ Ράιχ την αριστερόστροφη σβάστικα, γνωρίζοντας όπως φαίνετε τον συμβολισμό της. Από τότε η αριστερόστροφη σβάστικα συμβολίζει το φασισμό. Η σβάστικα απεικονίζετε και στα νομίσματα της ναζιστικής Γερμανίας, όπως αυτό της φωτογραφίας.

Ολυμπιακή Σημαία

Σύμφωνα με πολλές γνώμες, η ιδέα της ολυμπιακής σημαίας υιοθετήθηκε από τον Pierre de Coubertin, (ιδρυτής των μοντέρνων ολυμπιακών αγώνων), το 1913 όπου κι οραματίστηκε ένα τεχνούργημα  από  την  αρχαία  Ελλάδα.  Αυτό  ήταν  οι  5  κύκλοι το οποίο αποτελεί σήμερα διεθνώς, το πιο αναγνωρίσιμο σύμβολο απ' όλους τους λαούς. Οι πέντε κύκλοι, χρώματος μπλε, κίτρινου, μαύρου, πράσινου και κόκκινου, συμβολίζουν και μια ήπειρο. Ο μπλε κύκλος συμβολίζει την Ευρώπη, ο κίτρινος την Ασία, ο μαύρος την Αφρική, ο πράσινος την Ωκεανία και ο κόκκινος την Αμερική. Βρίσκονται μεταξύ τους ενωμένοι και αυτό συμβολίζει την φιλία και την ειρήνη μεταξύ των λαών της γης. Η ύψωσή της ολυμπιακής σημαίας έγινε για πρώτη φορά το 1920 στην Αμβέρσα του Βελγίου κι από τότε παραδίδεται σε κάθε τελετή λήξης, στον Αρχηγό της πόλης που θα φιλοξενήσει την επόμενη ολυμπιάδα και θα την διαφυλάξει για 4 χρόνια μέχρι την στιγμή της έπαρσής της. Η ολυμπιακή σημαία υψώνεται σε ιστό κατά την τελετή έναρξης της ολυμπιάδας και υποστέλλεται (κατεβαίνει), μετά από 16 ημέρες και κατά την τελετή λήξης όπου και δηλώνει και το τέλος των αγώνων. Το ρητό των Ολυμπιακών Αγώνων είναι τρεις λέξεις: Citius, Altius, Fortius. Αυτές είναι λέξεις της Λατινικής γλώσσας, της γλώσσας της αρχαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Σημαίνουν: Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά.

Ολυμπιακή φλόγα

Η τελετή ξεκινάει τρεις περίπου μήνες προτού ξεκινήσει η ολυμπιάδα, και τελείται στην αρχαία Ολυμπία, όπου η Ιέρεια, σε μια σεμνή τελετή κάτω απ' το φως του ήλιου, θα ανάψει τη δάδα μέσα απ' το κάτοπτρο, την κατάλληλη στιγμή. Από 'κεί η φλόγα θα ξεκινήσει το ταξίδι της με τους λαμπαδιοδρόμους, όπου θα  αναλάβουν να την οδηγήσουν στο στάδιο της διοργανώτριας πόλης.

πεντάκτινο αστέρι

Το Πυθαγόρειο Πεντάγραμμο σε κέρμα
ελληνιστικής Περιόδου

Άλλο ένα πολύ παρεξηγημένο σύμβολο είναι το Πεντάλφα (πεντάκτινο αστέρι). Οι περισσότεροι πιστεύουν πως η καταγωγή του συμβόλου αυτού είναι Εβραϊκή. Αυτό είναι λάθος το σύμβολο αυτό είναι αρχαίο ελληνικό και η ονομασία του είναι Πυθαγόρειο Πεντάγραμμο. Στην αρχαιότητα ήταν ιερό σύμβολο και χρησιμοποιούνταν σε θρησκευτικές τελετές, τις οποίες στην συνέχεια έκλεψαν και τροποποίησαν οι Εβραίοι. Το σύμβολο αυτό ονομαστικέ αρχικά σαν το άστρο του Δαυίδ και έγινε σύμβολο του λαού του Ισραήλ. Στην συνέχεια αντικαταστάθηκε από το κανονικό εξάγωνο αστέρι που υπάρχει σήμερα στην ισραηλινή σημαία. Το εξάκτινο αστέρι αποτελείται από δύο ισόπλευρα τρίγωνα ένα ορθό και ένα ανεστραμμένο. Αυτό συμβολίζει την ισορροπία ανάμεσα καλό και το κακό.

Τι είναι μονόγραμμα;

Ένα μονόγραμμα είναι ένας χαρακτήρας ή σύμβολο που αποτελείται από δύο ή περισσότερα συνδυασμένα γράμματα, που προορίζεται ως σύντμηση, συνήθως ενός ονόματος. Στους ελληνικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, τα μονογράμματα των κυβερνητών χρησιμοποιήθηκαν στα νομίσματα, τα μετάλλια, και τα μνημεία. Αργότερα, οι κυβερνήτες χρησιμοποίησαν τα μονογράμματα ως υπογραφή στα έγγραφα, και οι έμποροι τα χρησιμοποίησαν ως εμπορικά σήματα. Οι καλλιτέχνες τα χρησιμοποίησαν για την υπογραφή των χαράξεων και των έργων ζωγραφικής τους. Αυτές τις μέρες, τα μονογράμματα χρησιμοποιούνται γενικά ως εμπορικά σήματα ή ως σημάδι της ιδιοκτησίας.

Το Χι - Ρω είναι ένα από τα πιο αρχαία 

ιερά μονογράμματα του  Ιησού Χριστού. 

Χρησιμοποιήθηκε από τους πρώτους

 χριστιανούς σαν μυστικό σημάδι της

 πίστης τους.

Τι είναι ο θυρεός;

Όρος που χρησιμοποιήθηκε κατά την αρχαιότητα από τους Έλληνες για τον ογκώδη λίθο που έφραζε, ως στοιχειώδης πόρτα, μία είσοδο. Ο θυρεός χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικός όρος από τους Ρωμαίους και τους Γαλάτες και δήλωνε τη μεγάλη ασπίδα που κάλυπτε ολόκληρο το σώμα. Σήμερα η λέξη δηλώνει το έμβλημα και ιδιαίτερα το εθνόσημο στην περίπτωση ενός έθνους ή το οικόσημο στην περίπτωση μιας βασιλικής ή αριστοκρατικής οικογένειας.

Τι είναι το οικόσημο; 

Τα εμβλήματα

/Κορυφή/