Σε
αυτό το τμήμα της ενότητας, θα σας
παρουσιάσω τον τρόπο αξιολόγησης και
κατάταξης των νομισμάτων.
Υπάρχουν
διαφορές στα συστήματα βαθμολόγησης των
νομισμάτων της Ευρώπης με της Αμερικής ή
ορισμένων άλλων χωρών. Η ορολογία -
κατηγορία αξιολόγησης, κατάταξης που
ακολουθεί, είναι αυτή που εφαρμόζουμε
στην χώρα μας, η οποία είναι κοινή με τα Αμερικανικά
και Αγγλικά πρότυπα και είναι η εξής:
Proof
: Είναι
το νόμισμα που έχει κοπή με ειδική
μέθοδο και είναι κυρίως αναμνηστική
έκδοση. Ξεχωρίζει συνήθως από την
ακρίβεια της λεπτομέρειας και συνήθως από
την λαμπερή καθρεπτίζουσα επιφάνεια
του, αν και μπορεί να έχει κοπεί και σε
στιλπνό (ματ). Τα νομίσματα αυτά
κόβονται σε μηχανές αργού ρυθμού με
ειδικές μήτρες και με δίσκους που έχουν
πλυθεί με ειδικά υγρά. Στη συνέχεια τα
νομίσματα αυτά περνάνε από ειδική
επεξεργασία για να έχουν την τελική
λαμπερή και καθρεπτίζουσα εμφάνιση. Και
τα νομίσματα αυτά μπορεί να
παρουσιάζουν κάποια φθορά όπως
αναφέρετε πιο πάνω.
Mint
State : Ο
όρος χρησιμοποιείται για νομίσματα που
βρίσκονται σε εντελώς καινούργια
κατάσταση χωρίς κανένα ίχνος φθοράς.
Οι
βασικές κατηγορίες αξιολόγησης
 |
Uncirculated
: Το νόμισμα δεν φέρνει
ίχνη χρησιμοποίησης. Μπορεί
σε μικρό βαθμό να φέρει
σημάδια επαφής και η
επιφάνεια του να είναι
λερωμένη ή να στερείτε
μεγάλης στιλπνότητας. |
 |
Extremely
fine : Το
νόμισμα φαίνεται
ελαφρά χρησιμοποιημένο παντού με όλα τα
χαρακτηριστικά του όμως ευκρινή και
καλώς προσδιορισμένα. Σε ορισμένα
νομίσματα μπορεί να υπάρχουν ακόμη και
ίχνη στιλπνότητας.
|
 |
Very
fine : Το
νόμισμα παρουσιάζει μέτρια χρήση με
εμφανή τα σημάδια της κυκλοφορίας του
κυρίως στα υπερυψωμένα σημεία του
νομίσματος. Οι κυριότερες λεπτομέρειες
είναι καθαρές.
|
 |
Fine
: Το
νόμισμα παρουσιάζει μέτρια έως αρκετή
φθορά . Το γενικό σχέδιο είναι καθαρό με
κάπως ασαφής όμως τις λεπτομέρειες, αλλά
έχει ευχάριστη εμφάνιση.
|
 |
Very
good : Το νόμισμα είναι αρκετά φθαρμένο, όμως η
επιγραφή και τα κύρια χαρακτηριστικά
του παραμένουν ευδιάκριτα.
|
 |
Good
: Το
νόμισμα είναι αρκετά φθαρμένο με
σχεδιάγραμμα εμφανές αλλά κατά περιοχές
αμυδρό. Πολλές λεπτομέρειες είναι
επίπεδες.
|
 |
Fair :
Το
νόμισμα που ήταν σε συνεχή χρήση πάνω από
18 χρόνια και παρουσιάζει μεγάλη
φθορά με λεία μερικά γράμματα ή την
ημερομηνία που συνήθως είναι ελάχιστα
αναγνώσιμη.
|
Γενικές
συμβουλές
Εκτός
από την επιφάνεια ενός νομίσματος θα
πρέπει να εξετάζουμε και την περίμετρο,
η οποία μπορεί να παρουσιάζει φθορές ή χτυπήματα
τα οποία μειώνουν την αξία του
νομίσματος.
Από
τις μεγαλύτερες φθορές που μπορεί να
υποστεί ένα νόμισμα είναι να τρυπηθεί να
καμφθεί ή να αφαιρεθεί τμήμα του, σε αυτή
την περίπτωση το νόμισμα χάνει την αξία
του, εκτός αν είναι εξαιρετικά σπάνιο.
Επίσης
οι συλλέκτες πρέπει να προσέχουν και τα
νομίσματα που έχουν υποστεί επιδιόρθωση
για να καλύψουν κάποιο ελάττωμα. Τα
νομίσματα αυτά έχουν ελάχιστη ή καθόλου
αξία εκτός αν είναι εξαιρετικά σπάνια.
Το
μυστικό για την αντικειμενική
βαθμολόγηση της κατάστασης ενός
νομίσματος είναι η πείρα που αποκτιέται
με την ενασχόληση με το αντικείμενο και
όχι η θεωρία.
Τι
άλλο υπάρχει
Αν
και σε γενικές γραμμές η αξιολόγηση
είναι ίδια θα συναντήσετε ορισμένους
διαφορετικούς όρους,
καθώς και ενδιάμεσες βαθμίδες βαθμολόγησης
από σύστημα σε σύστημα.
Πιθανών
να συναντήσετε και χαρακτηρισμούς όπως :
VF / EF. Εδώ ο πρώτος χαρακτηρισμός
υποδηλώνει την κατάσταση του
εμπροσθότυπου και ο δεύτερος του
οπισθότυπου. Αντίθετα ο χαρακτηρισμός VF
- EF, δηλώνει μια ενδιάμεση σε αυτές τις
κατηγορίες κατάσταση φθοράς.
Ο
βαθμός της επιφανειακής φθοράς δεν
είναι το μοναδικό κριτήριο της
κατάστασης ή της αξίας ενός νομίσματος.
Τα νομίσματα που έχουν με το πέρασμα του
χρόνου ένα λίγο πιο βαθύ χρωματικό τόνο,
χαρακτηρίζονται "toned" (τονισμένα). Σε
καταλόγους δημοπρασιών μπορεί να
συναντήσετε μια περιγραφή ότι π.χ., το
νόμισμα έχει 70% λάμψη ή το
χαρακτηριστικό πλούσιος σκούρος τόνος.
Αυτό σημαίνει ότι το νόμισμα έχει χάση
κάτι από την αρχική του λάμψη. Αυτά όλα
δεν πρέπει να συγχέονται με την "πατίνα"
των πολύ παλιών νομισμάτων, η οποία
εκτός του ότι είναι και απόδειξη της
παλαιότητας του νομίσματος, προσθέτει
και στη αξία του. Η "πατίνα" είναι η σκούρα
ή μαύρη κρούστα που αποκτά ένα παλιό
νόμισμα σαν αποτέλεσμα της μακροχρόνιας
έκθεσης του στο περιβάλλον.
Αξιολόγηση
νομισμάτων ανάλογα με την φθορά τους,
σε διάφορες χώρες:
Ο
πίνακας που ακολουθεί σας δείχνει τον
τρόπο αξιολόγησης των νομισμάτων, σε
άλλες χώρες και την αντιστοιχία που έχει
σε σχέση με τα επίθετα αξιολόγησης που
χρισιμοποιούμε εμείς. Όπου βλέπετε "παύλα",
(-), δεν υπάρχει αντίστοιχος όρος.
COUNTRY
|
PROOF
|
UNCIRCULATED
|
EXTREMELY FINE
|
VERY FINE
|
FINE
|
VERY GOOD
|
GOOD
|
POOR
|
USΑ and UK
|
PRF
|
UNC
|
EF or XF
|
VF
|
F
|
VG
|
G
|
PR
|
Brazil
|
-
|
FDC or FC
|
S
|
MBC
|
BC
|
BC/R
|
R
|
UT GeG
|
Denmark
|
M
|
0
|
01
|
1+
|
1
|
1÷
|
2
|
3
|
Finland
|
00
|
0
|
01
|
1+
|
1
|
1?
|
2
|
3
|
France
|
FB
|
FDC
|
SUP
|
TTB
|
TB
|
B
|
TBC
|
BC
|
Germany
|
PP
|
STG
|
VZ
|
SS
|
S
|
S.G.E.
|
G.E.
|
Gering erhalten
|
Italy
|
FS
|
FDC
|
SPL
|
BB
|
MB
|
B
|
M
|
-
|
Netherlands
|
-
|
FDC
|
Pr.
|
Z.f.
|
Fr.
|
Z.g.
|
G
|
-
|
Norway
|
M
|
0
|
01
|
1+
|
1
|
1÷
|
2
|
3
|
Portugal
|
-
|
Soberba
|
Bela
|
MBC
|
BC
|
MREG
|
REG
|
MC
|
Spain
|
Prueba
|
SC
|
EBC
|
MBC
|
BC+
|
BC
|
RC
|
MC
|
Sweden
|
Polerad
|
0
|
01
|
1+
|
1
|
1?
|
2
|
-
|
Ο Αμερικανικός τρόπος αξιολόγησης
Εδώ
βλέπουμε ότι για κάθε βασική κατηγορία
υπάρχουν και ορισμένες υποκατηγορίες.
Έτσι για παράδειγμα βλέπουμε στην κατηγορία
"GOOD", να υπάρχουν οι υποκατηγορίες
GOOD 4", GOOD 5" και GOOD 6".
Οι
υποκατηγορίες αυτές δίνουν πιο
λεπτομερή ένδειξη της φθοράς ανάμεσα σε
διαφορετικά νομίσματα που ανήκουν στη
ίδια κατηγορία.
Αυτό
σε σπάνια και συνεπώς πανάκριβα
νομίσματα μπορεί να βγάλει διαφορές
στην αξία τους, χιλιάδων δολαρίων. Όπως
είπα και στην αρχή στην χώρα μας
αξιολογούμε τα νομίσματα βάση των
γενικών κατηγοριών όπως αυτές
αναφέρθηκαν.
Ο
Αμερικανικός λοιπόν τρόπος αξιολόγησης
έχει ως εξής:
Αμερικανικά
επίθετα αξιολόγησης |
Αμερικανική
αντιστοιχία αξιολόγησης σε νούμερα
|
GOOD
|
G-4 έως
και G-6
|
VERY GOOD
|
VG-7 έως
και VG-11
|
FINE
|
F-12 έως
και F-19
|
VERY FINE
|
VF-20 έως
και VF-39
|
EXTREMELY FINE
|
EF-40 έως
και EF-49
|
ABOUT
UNCIRCULATED
|
AU-50 έως
και AU-59
|
UNCIRCULATED
|
MS-60 έως
και MS-62
|
CHOICE
UNCIRCULATED
|
MS-63
|
SELECT
UNCIRCULATED
|
MS-64
|
GEM
UNCIRCULATED
|
MS-65 έως
και MS-66
|
SUPERB
UNCIRCULATED
|
MS-67 έως
και MS-70
|
/Κορυφή/
|